Is soja gezond?

Is soja gezond?

Misschien wil je graag vaker plantaardig eten, maar hoor je zoveel tegenstrijdige berichten over soja dat je gaat twijfelen. Is soja gezond? Soja zou het risico op kanker verhogen, ontbossing in de hand werken en er ook nog eens voor zorgen dat mannen borsten krijgen! En tegelijkertijd hoor je ook weer dat soja juist wel gezond is. Hoe zit het nou?

Verwarrend

Het is niet gek dat je je hierdoor machteloos en gefrustreerd voelt. We snappen hoe verwarrend dit is. Wij zien dagelijks mensen die hun gezondheid willen verbeteren, maar verdwalen in alle voedingsadviezen. Je wilt de juiste keuzes maken, maar wát moet je nog geloven?

Je staat er niet alleen voor. Bij Plants for Health helpen we je om feiten van fabels te onderscheiden, zodat je vol vertrouwen gezonde keuzes kunt maken.

Is soja gezond?

De angst voor soja komt voornamelijk voort uit oude dierstudies waarin ratten enorme hoeveelheden soja kregen. Maar: mensen zijn natuurlijk geen ratten, en alles waar “te” voor staat is niet gezond. Wist je dat je zelfs kunt overlijden aan een watervergiftiging?

Fyto-oestrogenen

Sojaproducten, zoals tofu, tempeh, sojadrink en edamame boontjes, bevatten zogenaamde fyto-oestrogenen. Dit zijn plantaardige stoffen die veel lijken op vrouwelijke hormonen (oestrogenen) in het lichaam. Dat is ook de reden geweest waarom weleens wordt gedacht dat soja misschien wel het risico op onder andere borstkanker verhoogt. Maar dit is niet het geval.

Soja is heel gezond. En dat is niet zomaar een mening, dit is uitvoerig onderzocht. Keer op keer laat onderzoek zien dat soja veel positieve gezondheidseffecten heeft.

Soja…

  • Soja is rijk aan hoogwaardig plantaardig eiwit. Het eiwit in soja bevat voldoende van alle negen essentiële aminozuren (de bouwsteentjes van eiwitten) en wordt daarmee beschouwd als een ‘compleet’ eiwit.
  • Soja verlaagt je ‘slechte’ LDL-cholesterol en is daarmee goed voor je hart en bloedvaten.
  • Soja verbetert je bloedsuikerspiegel en wordt in verband gebracht met een gezonder gewicht.
  • Soja kan bijdragen aan minder overgangsklachten, zoals opvliegers.
  • Soja verlaagt ontstekingen in het lichaam.
  • Soja zorgt niet voor een verhoogd risico op kanker, integendeel. Het kan beschermend werken tegen onder andere borst- en prostaatkanker (1-7).

Let op

Deze gezondheidsvoordelen gelden voor gewone sojaproducten zoals tofu, tempeh, sojamelk en edamame en niet voor supplementen met geïsoleerde fyto-oestrogenen (ook wel soja-isoflavonen genoemd).

Soja en de schildklier

Soja draagt niet bij aan het ontstaan van hypothyreoïdie (een trage schildklier). Wel kan soja de opname van jodium verlagen, en het binnenkrijgen van voldoende jodium is belangrijk voor een goedwerkende schildklier. Dat laatste is vooral relevant als je te weinig jodium binnenkrijgt via voeding. Zorg er dus voor dat je dit voldoende binnenkrijgt uit gejodeerd zout, brood dat gebakken is met gejodeerd zout en/of zeewier (zoals nori).

Trage schildklier

Heb je een trage schildklier of gebruik je schildkliermedicatie? Dan is het verstandig om met je arts of diëtist te overleggen, want soja en vezelrijke voeding kunnen de opname van deze medicijnen beïnvloeden. Hetzelfde geldt overigens voor dierlijke zuivelproducten, zoals melk en yoghurt.

Soja en het milieu

Je hebt misschien ook weleens gehoord dat soja verantwoordelijk is voor de ontbossing van het Amazonegebied. Dat klopt, maar in werkelijk ligt het genuanceerder. Wist je dit?

  • 80% van de wereldwijde soja-oogst wordt gebruikt als veevoer
  • Slechts 7% wordt verwerkt in producten voor mensen, zoals tofu, tempeh en sojadrink
  • Sojaproducten die wij in de supermarkt kopen zijn zelden genetisch gemodificeerd en als dat wel zo is, moet dat op de verpakking staan.

Conclusie

Jouw tofu of sojadrink draagt dus niet bij aan de ontbossing van de Amazone. De echte boosdoener? De intensieve veehouderij.

Stel je voor: je loopt door de supermarkt en weet wat je het beste kunt kopen om jouw lichaam optimaal te ondersteunen. Je voelt geen verwarring meer, geen frustratie. Je merkt dat je meer energie hebt. Je zit lekkerder in je vel. En als iemand op een verjaardag zegt dat soja slecht is, glimlach je rustig. Jij weet inmiddels beter.

Geen twijfel meer, gewoon doen wat werkt – met onze hulp. Doe mee!

Veel gestelde vragen:

Is soja gezond of ongezond?

Soja bevat hoogwaardige eiwitten, gezonde vetten en vezels. Het kan bijdragen aan een evenwichtige voeding, vooral als plantaardig alternatief voor dierlijke eiwitten. De meeste studies tonen aan dat matige consumptie (1-3 porties per dag) gezond is en geen nadelige effecten heeft voor de meeste mensen.

Is soja slecht voor hormonen?

Soja bevat fyto-oestrogenen, plantaardige stoffen die qua molecuulstructuur lijken op het hormoon oestrogeen. Fyto-oestrogenen zijn echter geen hormonen. Bij normale consumptie beïnvloedt soja je hormoonhuishouding niet negatief. Onderzoek wijst zelfs op mogelijke voordelen, zoals het verminderen van overgangsklachten bij vrouwen.

Helpt soja tegen overgangsklachten?

Sommige vrouwen ervaren minder opvliegers en nachtzweten door het eten van sojaproducten. Het vervangen van rood vlees of zuivel door soja kan extra gezondheidsvoordelen opleveren.

Verhoogt soja het risico op kanker?

De meeste studies laten zien dat soja het risico op kanker niet verhoogt. Integendeel, bij vrouwen met een geschiedenis van borstkanker kan soja zelfs een beschermend effect hebben. Kies bij voorkeur voor onbewerkte of gefermenteerde sojaproducten zoals tofu of tempeh.

Welke sojaproducten zijn het gezondst?

Gefermenteerde sojaproducten zoals tempeh, miso en natto zijn licht verteerbaar en bevatten extra gezonde stoffen. Tofu, sojamelk en edamame zijn ook voedzaam en passen in een gezond voedingspatroon. Vermijd sterk bewerkte producten zoals sojasnacks of vleesvervangers met veel toevoegingen.

Kun je allergisch zijn voor soja?

Ja, soja kan een allergische reactie veroorzaken, vooral bij kinderen. Onder volwassenen is het echter zeldzaam. Symptomen zijn jeuk, zwelling of maag-darmklachten. Een diëtist of arts kan testen of soja de boosdoener is. Vaak wordt soja-allergie minder naarmate iemand ouder wordt.

Is soja goed voor mannen?

Er is geen bewijs dat soja de testosteronspiegel bij mannen verlaagt, negatieve effecten heeft op vruchtbaarheid of leidt tot groei van borstweefsel. Sojaconsumptie wordt zelfs geassocieerd met een lager risico op prostaatkanker. Normale consumptie van soja kan dus onderdeel zijn van een gezond voedingspatroon.

Bronnen

  1. Tang, J., Wan, Y., Zhao, M., Zhong, H., Zheng, J. S., & Feng, F. (2020). Legume and soy intake and risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. The American journal of clinical nutrition, 111(3), 677–688. 
  2. Karamali, M., Kashanian, M., Alaeinasab, S., & Asemi, Z. (2018). The effect of dietary soy intake on weight loss, glycaemic control, lipid profiles and biomarkers of inflammation and oxidative stress in women with polycystic ovary syndrome: a randomised clinical trial. Journal of human nutrition and dietetics : the official journal of the British Dietetic Association, 31(4), 533–543.   
  3. Taku, K., Melby, M. K., Kronenberg, F., Kurzer, M. S., & Messina, M. (2012). Extracted or synthesized soybean isoflavones reduce menopausal hot flash frequency and severity: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Menopause (New York, N.Y.), 19(7), 776–790. 
  4. Blanco Mejia, S., Messina, M., Li, S. S., Viguiliouk, E., Chiavaroli, L., Khan, T. A., Srichaikul, K., Mirrahimi, A., Sievenpiper, J. L., Kris-Etherton, P., & Jenkins, D. J. A. (2019). A Meta-Analysis of 46 Studies Identified by the FDA Demonstrates that Soy Protein Decreases Circulating LDL and Total Cholesterol Concentrations in Adults. The Journal of nutrition, 149(6), 968–981.   
  5. Chi, F., Wu, R., Zeng, Y. C., Xing, R., Liu, Y., & Xu, Z. G. (2013). Post-diagnosis soy food intake and breast cancer survival: a meta-analysis of cohort studies. Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP, 14(4), 2407–2412. 
  6. Wei, Y., Lv, J., Guo, Y., Bian, Z., Gao, M., Du, H., Yang, L., Chen, Y., Zhang, X., Wang, T., Chen, J., Chen, Z., Yu, C., Huo, D., Li, L., & China Kadoorie Biobank Collaborative Group (2020). Soy intake and breast cancer risk: a prospective study of 300,000 Chinese women and a dose-response meta-analysis. European journal of epidemiology, 35(6), 567–578. 
  7. Otun, J., Sahebkar, A., Östlundh, L., Atkin, S. L., & Sathyapalan, T. (2019). Systematic Review and Meta-analysis on the Effect of Soy on Thyroid Function. Scientific reports, 9(1), 3964. 
logo DuurzaamVitaal

Vond je dit artikel waardevol? Wil je samen met de experts van Plants for Health werken aan je gezondheid? Met DuurzaamVitaal krijg je precies de begeleiding, praktische tools en wetenschappelijk bewezen effectieve adviezen om jouw leefstijl blijvend te verbeteren.