Is soja gezond?

Misschien wil je graag vaker plantaardig eten, maar hoor je zoveel tegenstrijdige berichten over soja dat je gaat twijfelen. Soja zou het risico op kanker verhogen, ontbossing in de hand werken en er ook nog eens voor zorgen dat mannen borsten krijgen! En tegelijkertijd hoor je ook weer dat soja juist wel gezond is. Hoe zit het nou?
Het is niet gek dat je je hierdoor machteloos en gefrustreerd voelt. We snappen hoe verwarrend dit is. Wij zien dagelijks mensen die hun gezondheid willen verbeteren, maar verdwalen in alle voedingsadviezen. Je wilt de juiste keuzes maken, maar wát moet je nog geloven?
Je staat er niet alleen voor. Bij Plants for Health helpen we je om feiten van fabels te onderscheiden, zodat je vol vertrouwen gezonde keuzes kunt maken.
Is soja gezond?
De angst voor soja komt voornamelijk voort uit oude dierstudies waarin ratten enorme hoeveelheden soja kregen. Maar: mensen zijn natuurlijk geen ratten, en alles waar “te” voor staat is niet gezond. Wist je dat je zelfs kunt overlijden aan een watervergiftiging?
Sojaproducten, zoals tofu, tempeh, sojadrink en edamame boontjes, bevatten zogenaamde fyto-oestrogenen. Dit zijn plantaardige stoffen die veel lijken op vrouwelijke hormonen (oestrogenen) in het lichaam. Dit is ook de reden geweest waarom weleens wordt gedacht dat soja misschien wel het risico op onder andere borstkanker verhoogt. Dit is echter niet het geval.
Soja is hartstikke gezond. En dat is niet zomaar een mening – dit is uitvoerig onderzocht. Keer op keer laat onderzoek zien dat soja veel positieve gezondheidseffecten heeft.
Soja…
- Is rijk aan hoogwaardig plantaardig eiwit – het eiwit in soja bevat voldoende van alle negen essentiële aminozuren (de bouwsteentjes van eiwitten) en wordt daarmee beschouwd als een ‘compleet’ eiwit.
- Verlaagt je ‘slechte’ LDL-cholesterol en is daarmee goed voor je hart en bloedvaten.
- Verbetert je bloedsuikerspiegel.
- Wordt in verband gebracht met een gezonder gewicht.
- Kan bijdragen aan minder overgangsklachten, zoals opvliegers.
- Verlaagt ontstekingen in het lichaam.
- Zorgt niet voor een verhoogd risico op kanker, integendeel. Het kan beschermend werken tegen onder andere borst- en prostaatkanker (1-7).
Let op: deze gezondheidsvoordelen gelden voor gewone sojaproducten zoals tofu, tempeh, sojamelk en edamame – niet voor supplementen met geïsoleerde fyto-oestrogenen (ook wel soja-isoflavonen genoemd).
Soja en de schildklier
Soja draagt niet bij aan het ontstaan van hypothyreoïdie (een trage schildklier). Wel kan soja de opname van jodium verlagen, en het binnenkrijgen van voldoende jodium is belangrijk voor een goedwerkende schildklier. Dit is vooral relevant als je te weinig jodium binnenkrijgt via voeding. Zorg er dus voor dat je dit voldoende binnenkrijgt uit gejodeerd zout, brood dat gebakken is met gejodeerd zout en/of zeewier (zoals nori).
Heb je een trage schildklier of gebruik je schildkliermedicatie? Dan is het verstandig om met je arts of diëtist te overleggen, want soja en vezelrijke voeding kunnen de opname van deze medicijnen beïnvloeden. Hetzelfde geldt overigens voor dierlijke zuivelproducten, zoals melk en yoghurt.
Soja en het milieu
Je hebt misschien ook weleens gehoord dat soja verantwoordelijk is voor de ontbossing van het Amazonegebied. Dat klopt, maar in werkelijk ligt het genuanceerder. Wist je dit?
- 80% van de wereldwijde soja-oogst wordt gebruikt als veevoer
- Slechts 7% wordt verwerkt in producten voor mensen, zoals tofu, tempeh en sojadrink
- Sojaproducten die wij in de supermarkt kopen zijn zelden genetisch gemodificeerd – en als dat wel zo is, moet dat op de verpakking staan.
Jouw tofu of sojadrink draagt dus niet bij aan de ontbossing van de Amazone. De echte boosdoener? De intensieve veehouderij.
Stel je voor: je loopt door de supermarkt en weet wat je het beste kunt kopen om jouw lichaam optimaal te ondersteunen. Je voelt geen verwarring meer, geen frustratie. Je merkt dat je meer energie hebt. Je zit lekkerder in je vel. En als iemand op een verjaardag zegt dat soja slecht is, glimlach je rustig. Jij weet inmiddels beter.
Geen twijfel meer, gewoon doen wat werkt – met onze hulp. Doe mee.
Bronnen
- Tang, J., Wan, Y., Zhao, M., Zhong, H., Zheng, J. S., & Feng, F. (2020). Legume and soy intake and risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. The American journal of clinical nutrition, 111(3), 677–688.
- Karamali, M., Kashanian, M., Alaeinasab, S., & Asemi, Z. (2018). The effect of dietary soy intake on weight loss, glycaemic control, lipid profiles and biomarkers of inflammation and oxidative stress in women with polycystic ovary syndrome: a randomised clinical trial. Journal of human nutrition and dietetics : the official journal of the British Dietetic Association, 31(4), 533–543.
- Taku, K., Melby, M. K., Kronenberg, F., Kurzer, M. S., & Messina, M. (2012). Extracted or synthesized soybean isoflavones reduce menopausal hot flash frequency and severity: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Menopause (New York, N.Y.), 19(7), 776–790.
- Blanco Mejia, S., Messina, M., Li, S. S., Viguiliouk, E., Chiavaroli, L., Khan, T. A., Srichaikul, K., Mirrahimi, A., Sievenpiper, J. L., Kris-Etherton, P., & Jenkins, D. J. A. (2019). A Meta-Analysis of 46 Studies Identified by the FDA Demonstrates that Soy Protein Decreases Circulating LDL and Total Cholesterol Concentrations in Adults. The Journal of nutrition, 149(6), 968–981.
- Chi, F., Wu, R., Zeng, Y. C., Xing, R., Liu, Y., & Xu, Z. G. (2013). Post-diagnosis soy food intake and breast cancer survival: a meta-analysis of cohort studies. Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP, 14(4), 2407–2412.
- Wei, Y., Lv, J., Guo, Y., Bian, Z., Gao, M., Du, H., Yang, L., Chen, Y., Zhang, X., Wang, T., Chen, J., Chen, Z., Yu, C., Huo, D., Li, L., & China Kadoorie Biobank Collaborative Group (2020). Soy intake and breast cancer risk: a prospective study of 300,000 Chinese women and a dose-response meta-analysis. European journal of epidemiology, 35(6), 567–578.
- Otun, J., Sahebkar, A., Östlundh, L., Atkin, S. L., & Sathyapalan, T. (2019). Systematic Review and Meta-analysis on the Effect of Soy on Thyroid Function. Scientific reports, 9(1), 3964.