Pesticiden op groente en fruit  

Hoe zit het met de pesticiden op groente en fruit?

We krijgen vaak de vraag: “Als ik meer groente en fruit ga eten, krijg ik dan niet ook meer pesticiden binnen?” Een terechte vraag, want niemand zit te wachten op schadelijke stoffen op z’n bord. Toch is het antwoord genuanceerder dan je misschien denkt.

Biologische voeding heeft een prijskaartje
Je staat in de supermarkt. In je ene hand houd je een biologische courgette vast, in de andere een gangbare. De prijs verschilt behoorlijk. Biologisch voelt als de betere keuze, maar is dat ook echt zo? Is het écht beter voor je gezondheid, of gewoon duurder?

Die twijfel is herkenbaar. Je wilt graag gezond eten en het liefst zoveel mogelijk zónder schadelijke stoffen. Maar het moet ook haalbaar blijven. En eerlijk is eerlijk: biologisch eten kan flink in de papieren lopen!

Bij Plants for Health zien we dagelijks mensen die grip willen krijgen op hun gezondheid, maar verdwalen in alle tegenstrijdige informatie. Je staat er niet alleen voor. Wij helpen je om feiten van fabels te onderscheiden, zodat jij vol vertrouwen gezonde keuzes kunt maken – op een manier die bij jou past.

Wat zegt de wetenschap?
Uit onderzoek blijkt dat sommige biologische producten iets meer vitamine C, mineralen of antioxidanten bevatten (1). Maar dit zijn kleine verschillen. Over de hele linie is er geen overtuigend bewijs dat biologische voeding je direct gezonder maakt – tenminste, als je puur kijkt naar voedingsstoffen.

Het verschil zit vooral in wat je niet binnenkrijgt: pesticiden. Gangbare producten bevatten vaker resten van bestrijdingsmiddelen (2). Die stoffen zijn afzonderlijk getest en goedgekeurd, maar in de praktijk krijg je meestal een mix (een ‘cocktail’) binnen. Wat die combinatie op de lange termijn doet met onze gezondheid? Dat weten we nog niet precies.

Wel weten we dat langdurige blootstelling aan pesticiden gelinkt wordt aan gezondheidsproblemen, zoals een verhoogd risico op Parkinson (3,4). Biologische voeding bevat gemiddeld minder resten van bestrijdingsmiddelen. Dat is niet alleen gunstig voor je lichaam, maar ook voor het milieu.

Vooral de ophoping van schadelijke stoffen in vis is zorgelijk. Steeds meer vis is vervuild met stoffen als kwik, PCB’s, dioxines, pesticiden en microplastics die schadelijk zijn voor hersenen, immuunsysteem, hormoonbalans, vruchtbaarheid, ontwikkeling en kunnen ook kankerverwekkend zijn, ontstekingen, weefsel- en zelfs DNA-schade veroorzaken (6).

Dus: dierlijke producten, vooral vetrijke producten, dragen sterk bij aan de inname van schadelijke, vetoplosbare stoffen. Plantaardige voeding, zelfs niet-biologische voeding, geeft minder blootstelling aan deze stoffen.

De voordelen wegen op tegen de risico’s
In alle grote studies naar gezonde voeding zien we dat meer groente en fruit gerelateerd wordt aan gunstige gezondheidsuitkomsten. Mensen die meer groente en fruit eten leven langer, hebben minder risico op chronische ziektes zoals hart- en vaatziekten, diabetes en zelfs bepaalde vormen van kanker. En belangrijk: in die onderzoeken werd vrijwel nooit specifiek gekeken naar of iemand biologisch at. Dit suggereert dat de gezondheidsvoordelen ook gelden als je geen biologische producten eet (7,8).

Echter, het lijkt erop dat het eten van groente en fruit met weinig pesticiden is gerelateerd aan een nóg lager risico op kanker en vroegtijdig overlijden (9,10).

Kortom: het eten van meer groente en fruit is positief voor je gezondheid, maar een deel van het positieve effect kan mogelijk teniet worden gedaan door pesticiden.

En wat kunnen we nu het beste doen?
Meer plantaardig eten is écht de gezondste keuze. Hierbij is het voor de meeste mensen ook een goed idee om vooral veel meer groente en fruit te eten.

Tegelijk is het zeker goed om waakzaam te zijn voor de schadelijke stoffen in onze omgeving. Deze stoffen komen uit de lucht, het water, verpakkingsmaterialen én onze voeding – waaronder pesticiden op groente en fruit, en verontreinigingen in dierlijke vetten zoals PCB’s en dioxines. De meeste onderzoeken kijken naar één stof tegelijk. Maar in het echte leven krijgen we een mix van stoffen binnen. En juist die mix kan een versterkt of onverwacht effect op onze gezondheid hebben (5).

Het Pesticide Action Network is een onafhankelijke organisatie die zich inzet voor een landbouwsysteem dat werkt met de natuur in plaats van tegen, zodat we ons eten kunnen telen zonder giftige bestrijdingsmiddelen (11).

De Eetwijzer van het Pesticide Action Network is gebaseerd op uitgebreide analyses van testgegevens van groente en fruit van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Europese voedselautoriteit EFSA. Ze keken niet alleen naar hoeveel pesticiden er op producten zaten, maar ook naar hoe giftig die middelen zijn en hoeveel verschillende stoffen er tegelijk op één product zaten (de cocktail) (12).

De Eetwijzer kan jou dus helpen bij de keuze voor welke groente- en fruitsoorten je biologisch koopt, omdat ze veel of giftiger bestrijdingsmiddelen bevatten – en welke soorten je gerust gangbaar kunt eten omdat ze relatief ‘schoon’ zijn.

Conclusie
Sommige producten, zoals aardbeien, appels of paprika, bevatten dus relatief veel pesticidenresten. Door juist die producten biologisch te kopen, maak je al een groot verschil. Andere producten, zoals rode kool, bieten en mango, bevatten relatief weinig pesticiden. Bij die producten kun je dus prima voor de gangbare variant kiezen.

Bij Plants for Health geloven we dat gezond eten geen puzzel hoeft te zijn. Door je te richten op wat je wél kunt doen, eet je gevarieerd, voedzaam én met een gerust hart. Je ondersteunt je lichaam met de voedingsstoffen die het nodig heeft en maakt keuzes die praktisch én haalbaar zijn in jouw dagelijks leven.

Wil je ervaren hoe je stap voor stap kunt toewerken naar een vitaal en energiek leven? Doe nu mee met ons wetenschappelijk onderbouwde leefstijlprogramma DuurzaamVitaal.​