Is koemelk gezond?

Is melk nou wél of niet gezond? De één zegt dat je dagelijks melk moet drinken voor sterke botten, de ander waarschuwt juist voor nadelige effecten. En iedere paar maanden verschijnt er weer een nieuw artikel dat iets anders beweert. Begrijpelijk dus dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Die verwarring kan frustrerend zijn en je het gevoel geven dat je de regie op je gezondheid kwijt bent.

Wij begrijpen hoe vervelend dat is. En we geloven dat je betere keuzes kunt maken als je toegang hebt tot eerlijke, wetenschappelijk onderbouwde informatie. Geen hypes of halve waarheden, maar feiten die écht bewezen zijn en werken. Bij Plants for Health vertalen we die kennis naar praktische tips en haalbare stappen, zodat jij met zekerheid en vertrouwen aan je gezondheid kunt werken.

Vandaag nemen we één van de meest besproken voedingsmiddelen onder de loep: koemelk. Is het gezond? Heb je het nodig? En wat zijn volwaardige plantaardige alternatieven? Je leest het in deze blog.

Gezondheidsvoordelen van koemelk
Een recente, grote studie concludeerde dat zuivel mogelijk beschermt tegen dikkedarmkanker. Echter, de onderzoekers benadrukken dat dit effect grotendeels, of zelfs volledig, te verklaren is door het calcium in melk (1). Er zitten dus zeker nuttige voedingsstoffen in melk, zoals calcium en ook eiwit, maar hebben we koemelk echt nodig?

Bron van calcium
Calcium is dus belangrijk, maar koemelk is niet de enige bron. Als het om dikkedarmkanker gaat lijkt het te gaan om de totale hoeveelheid calcium die je binnenkrijgt, niet om de specifieke bron. Mensen die calciumsupplementen slikken hebben namelijk ook een lager risico op dikkedarmkanker (2).

Goed om te weten: een glas verrijkte soja- of erwtendrink bevat net zoveel calcium als een glas koemelk. Daarnaast vind je calcium in:

• Donkergroene bladgroenten (zoals boerenkool en paksoi)
• Noten en zaden (vooral sesamzaad en amandelen)
• Peulvruchten (zoals witte bonen en kikkererwten)
• Gedroogde vijgen
• Andere plantaardige verrijkte zuivelvervangers, zoals sojayoghurt- en kwark

Let op: biologische sojadrink is meestal niet verrijkt met calcium – check dus altijd het etiket.

En hoe zit het met eiwit?
Ook hebben we koemelk niet per se nodig om aan onze eiwitten te komen. Sojadrink (en andere plantaardige zuivelvervangers op basis van soja of erwten) bevatten net zoveel eiwit als koemelk.

Goed om te weten: plantaardige drinks op basis van haver, amandel, rijst of kokos bevatten vaak wél calcium, maar nauwelijks eiwit. Lekker voor in je cappuccino, maar niet als basis voor je ontbijt of lunch.

Nadelen van het drinken van koemelk
Zijn er dan ook nadelen aan het drinken van koemelk? Ja, die zijn er. Wetenschappelijk onderzoek laat onder andere het volgende zien:

• Volle melk bevat veel verzadigd vet, wat het ‘slechte’ LDL-cholesterol kan verhogen.
• Melk verlaagt het risico op botbreuken niet, ondanks dat het calcium bevat.
• Het vervangen van dierlijk door plantaardig eiwit kan het risico op vroegtijdig overlijden verlagen.
• Het drinken van koemelk hangt samen met een hoger risico op prostaatkanker.
• Veel mensen hebben moeite met het verteren van lactose, een suiker die in melk voorkomt. Dit kan leiden tot buikpijn, winderigheid en diarree.
• Koemelk bevat hormonen en groeifactoren die ons lichaam mogelijk negatief beïnvloeden.
• En: melk is verre van duurzaam. Voor een liter koemelk is drie keer zoveel water, land en broeikasgasuitstoot nodig als voor een liter sojadrink (3,4).

De conclusie?
Je hebt geen koemelk nodig om gezond te blijven. Je hebt calcium en eiwit nodig – en die kun je prima halen uit plantaardige, volwaardige alternatieven, zoals verrijkte sojadrink. Sterker nog: soja kan ontstekingen verlagen, verbetert het cholesterol en de bloedsuiker, en biedt mogelijk bescherming tegen verschillende vormen van kanker. Goed voor je lijf, én beter voor de aarde.

Als je weet wat wél klopt, hoef je je niet meer te laten meeslepen door verwarrende koppen of de nieuwste voedingshype. Je voelt je zekerder in de keuzes die je maakt. Je ervaart meer rust rondom eten, omdat je weet dat je jouw lichaam geeft wat het nodig heeft. Geen twijfels meer bij elke slok of hap, maar vertrouwen. Dat geeft ruimte. Ruimte om te genieten van wat er op je bord ligt – en van het leven zelf.

Klaar met twijfelen over wat gezond is en werkt? In ons evidence-based programma vind je alleen betrouwbare informatie.