Hoe verander ik blijvend mijn gedrag?

Waarom ACT jou kan helpen
Vandaag delen we hoe ACT (Acceptance and Commitment Training) je kan helpen om meer grip te krijgen op je gedrag. ACT is een wetenschappelijk onderbouwde therapievorm. Het kan je helpen bij gedragsverandering. Bovendien overbrugt ACT de kloof tussen ‘weten’ en ‘doen’.
Want heb je weleens gemerkt dat het niet altijd lukt om gezond te leven, ondanks dat je heel goed weet hoe dat moet? Je wéét dat een appel gezonder is dan chocolade. Toch kies je vaak voor die reep. En met al je kennis kom je best ver… totdat de feestdagen komen, je een rotdag hebt, of je niet lekker in je vel zit.
Bij Plants for Health begrijpen we hoe frustrerend dit kan zijn. Lees snel verder en ontdek hoe ACT jou kan helpen.
Lastige gedachten binnen ACT
Iedereen heeft weleens last van lastige, niet-helpende gedachten, zoals:
- “Ik kan dit helemaal niet, dit is niks voor mij.”
- “Ik heb nu toch al iets slechts gegeten, die chips kan er ook nog wel bij.”
- “Ik voel me zo gestrest, ik heb die chocolade nu wel verdiend.”
- “Ik ben zo moe, ik heb echt geen zin meer om te koken.”
- “Ik kan nu echt geen ‘nee’ zeggen.”
- Misschien herken je dat zulke gedachten je kunnen ‘vasthaken’, waardoor je afwijkt van je pad. Je grijpt naar dat koekje in plaats van een gezonde snack, zegt een sportles af omdat het spannend voelt, of ploft na je werk op de bank en komt er niet meer vanaf.
Kortom: je gedachten zitten achter het stuur, en jij zit in de passagiersstoel.
ACT en de werking van ons brein
Herkenbaar? Je bent niet alleen. Dit is zelfs volkomen menselijk. Ons brein is namelijk vooral gericht op gemak, overleven en veiligheid. Het is continu alert op verandering en scant de omgeving op mogelijk gevaar.
En dat is vaak heel nuttig en fijn, maar minder handig bij gedragsverandering. Want zodra je iets nieuws probeert, schiet je brein in de beschermstand. Het produceert dan allerlei waarschuwende, niet-helpende gedachten. Geen wonder dus dat het lastig kan zijn om je gedrag te veranderen!
Meer grip op je gedrag met ACT
Maar er is goed nieuws. ACT leert je om hier anders mee om te gaan. ACT is een gedragstherapie die bewezen effectief is bij onder andere angst- en stemmingsklachten, chronische pijn en het verbeteren van de kwaliteit van leven.
Het doel van ACT is het vergroten van je mentale veerkracht. Je leert doen wat belangrijk is, ook als het lastig of ongemakkelijk voelt. Daardoor kan ACT je helpen om je gedrag duurzaam te veranderen.
Je leert dit door te werken aan zes kernprocessen: acceptatie, defusie, mindfulness, jezelf als observator, waarden en toegewijd handelen. Samen versterken ze je mentale veerkracht en geven ze je meer regie over je gedrag.
De zes kernprocessen van ACT:

Hoe werkt ACT in de praktijk?
Hoe zou het zijn als je gedachten minder invloed hadden? Binnen ACT leer je met concrete oefeningen ruimte te maken voor je gevoelens in plaats van ertegen te vechten, en met meer afstand naar je gedachten te kijken.
Niet-helpende, lastige gedachten verliezen hierdoor hun macht. Je gaat ze meer zien als een (vrij negatieve) radiozender in je hoofd: je kunt ze niet uitzetten, maar je kunt wél leren om er minder naar te luisteren.
Hierdoor zet je je gedachten op de achtergrond, pak je de regie terug en kun je je richten op wat belangrijk is. En dat geeft enorm veel rust en vrijheid.
Wij staan voor je klaar
Bij Plants for Health passen wij ACT toe om je te helpen de kloof tussen ‘weten’ en ‘doen’ te overbruggen. Zo kun je blijven streven naar je doelen. Niet alleen als het goed gaat, maar ook tijdens de feestdagen, drukke tijden of als het tegenzit.
Stel je voor: minder gestuurd worden door je gedachten en gevoelens, en meer bewust kiezen voor wat jij wil. Het kan. Binnen ons wetenschappelijk onderbouwde Plants for Health leefstijlprogramma werk je aan duurzame gedragsverandering, zodat je ook op de lange termijn meer grip krijgt op je gedrag en gezondheid. Doe mee en ervaar het zelf.
Direct aan de slag? Bestel hier ons Plants for Health-boek vol praktische tips, recepten en oefeningen. Of meld je hier aan voor ons leefstijlprogramma.
ACT oefening: geef je brein een naam
Elke dag hebben we duizenden gedachten… en helaas zijn veel daarvan niet bepaald helpend. Soms kunnen zulke gedachten je vasthaken en je van je pad aftrekken, weg van de doelen die je eigenlijk wíl nastreven. Je brein is soms net een negatieve radiozender die je niet kunt uitzetten. Maar… je kunt wél leren om er minder naar te luisteren.
Een oefening die daarbij kan helpen: geef je brein een naam. Door je brein een naam te geven, zoals ‘Negatieve Harry’ of ‘Gerda Kritiek’, creëer je afstand. Daardoor zie je sneller: dit is een gedachte, iets van mij… niet per se de absolute waarheid.
Door je brein een naam te geven kun je denken: “O ja… daar gaat Harry/Gerda/Miep weer. Mijn brein loopt weer even te miepen. Mijn brein gaat weer even helemaal los”. Daardoor blijf jíj aan het stuur zitten, en niet je gedachten. Die blijven in de passagiersstoel zitten, precies waar ze horen.
Dus herken jij ook dat jouw gedachten je soms tegenhouden? Probeer dan eens deze ACT oefening! Kijk ook zeker eens dit filmpje op onze Instagram, waarin diëtist en gezondheidswetenschapper Michelle deze oefening uitlegt.
Bronnen
- Harris, R. (2020). ACT in de praktijk. Hogrefe.
- Arnold, T., Haubrick, K. K., Klasko-Foster, L. B., Rogers, B. G., Barnett, A., Ramirez-Sanchez, N. A., Bertone, Z., & Gaudiano, B. A. (2022). Acceptance and Commitment Therapy Informed Behavioral Health Interventions Delivered by Non-Mental Health Professionals: A Systematic Review. Journal of contextual behavioral science, 24, 185–196.
- Yıldız E. (2020). The effects of acceptance and commitment therapy on lifestyle and behavioral changes: A systematic review of randomized controlled trials. Perspectives in psychiatric care, 56(3), 657–690.
- Martinez-Calderon, J., García-Muñoz, C., Rufo-Barbero, C., Matias-Soto, J., & Cano-García, F. J. (2024). Acceptance and Commitment Therapy for Chronic Pain: An Overview of Systematic Reviews with Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. The journal of pain, 25(3), 595–617.
Ook interessant:

Vond je dit artikel waardevol? Wil je samen met de experts van Plants for Health werken aan je gezondheid? Met het leefstijlprogramma van Plants for health krijg je precies de passende begeleiding, praktische tools en wetenschappelijk bewezen effectieve adviezen om jouw leefstijl blijvend te verbeteren.
